Den konjunkturpolitiske handlefridomen i finanspolitikken

Abstract

I moderne finanspolitisk litteratur er det vanleg å gå ut frå at statsfinansane skal spele ei viktig rolle i konjunkturpolitikken, dvs. i dei offentlege freistnadene på å få til ein etterspurnad etter varer og tenester som til kvar tid er stor nok, men ikkje større, enn det som trengst for å skape full sysselsetting og tilstrekkeleg høg utnytting av produksjonsutstyret. 2 ) Denne rolla blir i finansteorien og endå meir i numeriske makro-økonomiske modellar, studert under førsetnad av at det offentlege er ei avgjerdseining som etter måten fritt kan fastsette storleiken av sine styringsvariable. 3) Vanlegvis ser ein bort frå at vi har ei funksjonsdeling mellom sentrale og lokale styresmakter, at avgjerder jamvel innanfor statsadministrasjonen i stor monn er desentraliserte, at eit stort kompleks av lovreglar, stortingsvedtak, avtaler av ymse slag, fråsegner frå storting og regjering og meir eller mindre fast sedvane legg band på finanspolitikken og endeleg at den måten som vedtak blir til og sett iverk på, skil seg mye frå det enkle «å velje storleiken av dei styringsvariable», mellom anna fordi demokratiske statar har ei politisk maktfordeling og ein tingingsstrategi for løysing av interessekonfliktar, der politiske parti og organisasjonar av ymse slag spelar ei viktig rolle.